Nowe obowiązki dostawców usług internetowych w prawie polskim i Unii Europejskiej

Nowe obowiązki dostawców usług internetowych w prawie polskim i Unii Europejskiej

Autor: Xawery Konarski

W 2020 r. już weszło w życie lub ma zacząć obowiązywać szereg regulacji prawnych, kluczowych dla sposobu świadczenia usług internetowych. Ich uchwaleniu przyświecała chęć realizacji dwóch podstawowych celów. Po pierwsze, objęcie tych usług reżimem prawnym, właściwym dla „tradycyjnych” usług audiowizualnych i telekomunikacyjnych. Przykładem jest „usługa udostępniania platformy wideo” i „usługa interpersonalna”, uregulowane w projektach: nowelizacji¹  ustawy z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji²  oraz nowego Prawa komunikacji elektronicznej³ . Po drugie, zaczęto dostrzegać szczególną rolę, jaką spełniają dostawcy różnego rodzaju platform internetowych jako podmioty świadczące nie tylko „własne” usługi internetowe, ale przede wszystkim umożliwiające za ich pomocą prowadzenie działalności gospodarczej w Internecie przez inne podmioty. Związane są z tym zagrożenia nadużycia tej pozycji. Zapobiegać lub limitować te ryzyka mają przepisy rozporządzenia unijnego o usługach pośrednictwa internetowego⁴ . W niniejszym artykule analizie poddano nowe obowiązki dostawców usług internetowych, określone w powyższych aktach prawnych.

 

Usługi pośrednictwa internetowego w rozporządzeniu 2019/1150

W dniu 12.7.2020 r. na terytorium całej Unii Europejskiej, w tym Polski, zaczęło obowiązywać rozporządzenie o usługach pośrednictwa internetowego. Określa ono zasady funkcjonowania platform i wyszukiwarek internetowych. Potrzeba przyjęcia tej regulacji wynikała z faktu, że korzystanie z platform internetowych ma kluczowe znaczenie dla sukcesu komercyjnego przedsiębiorstw korzystających z nich w celu dotarcia do konsumentów. Podobnie, wyszukiwarki internetowe są ważnym źródłem ruchu internetowego dla przedsiębiorców, którzy oferują konsumentom towary lub usługi za pośrednictwem stron internetowych. Narzucanie zbyt uciążliwych warunków przez dostawców tych usług (np. jednostronnymi decyzjami o zmianie warunków świadczonych usług, czy zawieszeniem lub zakończeniem możliwości korzystania z danej platformy) mogłoby stanowić skuteczną barierę funkcjonowania na tych platformach przedsiębiorców (szczególnie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, MŚP). Konieczne jest więc ustanowienie zestawu obowiązkowych zasad na poziomie Unii, aby zapewnić istnienie „sprawiedliwego, przewidywalnego, zrównoważonego i budzącego zaufanie otoczenia biznesowego w Internecie w ramach rynku wewnętrznego. W szczególności użytkownikom biznesowym korzystającym z usług pośrednictwa internetowego należy zapewnić odpowiedni poziom przejrzystości, a także możliwości skutecznego dochodzenia roszczeń w całej Unii Europejskiej”⁵ .

 

1. Zakres zastosowania rozporządzenia o usługach pośrednictwa internetowego

Rozporządzenie 2019/1150 znajduje zastosowanie w relacjach biznesowych pomiędzy dwoma przedsiębiorcami (B2B): platformą, która świadczy usługę pośrednictwa a przedsiębiorcą, który dzięki temu sprzedaje towary lub świadczy usługi (relacja platform-to-business, P2B)⁶ . Ci ostatni zostali zdefiniowani jako „użytkownicy biznesowi” (art. 2 pkt 1)⁷ . Rozporządzenie 2019/1150 nie dotyczy natomiast relacji przedsiębiorca–konsument, z zakresu jego stosowania wyłączono również internetowe usługi płatnicze oraz reklamy internetowej (art. 1 ust. 3).

Usługa pośrednictwa internetowego musi mieć charakter usługi społeczeństwa informacyjnego w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. b dyrektywy (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady⁸ , a więc być świadczona za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną, na indywidualne żądanie odbiorcy usług (art. 2 pkt 2a rozporządzenia 2019/1150). Charakteru takiego nie mają usługi świadczone w ramach tzw. gig economy („gospodarka na żądanie”). Zgodnie z orzecznictwem TS, niektóre z usług pośrednictwa zostały bowiem wyłączone z definicji usług społeczeństwa informacyjnego. Chodzi w szczególności o sytuacje, w których usługa pośredniczenia pełni jedynie funkcję pomocniczą do usługi głównej, w taki sposób, że bez usługi pośrednictwa internetowego nie można zrealizować usługi głównej. Dotyczy to np. usługi Uber, gdzie świadczona usługa jest usługą złożoną z usługi świadczonej elektronicznie (usługa kojarzenia pasażerów z kierowcami) i nieelektronicznie (usługa przewozu), w której świadczeniem podstawowym jest przewóz i to on nadaje usłudze znaczenie gospodarcze. Z tego powodu usługa Ubera nie jest usługą społeczeństwa informacyjnego, lecz usługą transportu miejskiego i w konsekwencji nie stosuje się do niej rozporządzenie o usługach pośrednictwa internetowego⁹ . Z podobnych przyczyn, rozporządzenie nie będzie dotyczyło także takich serwisów jak Arirnb czy BlaBlaCar¹⁰ .

Zakres terytorialny obowiązywania rozporządzenia 2019/1150 wyznaczony został w art. 1 ust. 2. Po pierwsze, przedsiębiorcy korzystający z usług pośrednictwa internetowego/usługi wyszukiwania powinni mieć siedzibę lub miejsce pobytu w Unii Europejskiej. Po drugie, przedsiębiorcy ci powinni, poprzez świadczenie tych usług, oferować swoje towary lub usługi konsumentom znajdującym się w Unii.

 

2. Rodzaje usług pośrednictwa internetowego

Adresatami obowiązków określonych w rozporządzeniu o pośrednikach internetowych są dostawcy usług pośrednictwa internetowego (art. 2 pkt 3). Rozporządzenie stosuje się w szczególności do podmiotów świadczących następujące rodzaje usług internetowych:

1) serwisy aukcji internetowych (np. Allegro),

2) porównywarki cenowe (np. Ceneo),

3) internetowe sklepy z aplikacjami (np. App Store),

4) systemy rezerwacji online (np. Booking),

5) serwisy społecznościowe (np. Facebook), w zakresie w jakim są one wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej¹¹ .

Niektóre przepisy rozporządzenia 2019/1150, w szczególności art. 5, stosują się również do wyszukiwarek internetowych (np. Bing, Google).

 

3. Obowiązki dostawców usług pośrednictwa internetowego

Do najważniejszych obowiązków nałożonych w rozporządzeniu 2019/1150 na dostawców usług pośrednictwa internetowego zaliczyć należy:

1) obowiązek odpowiedniego określenia warunków korzystania z usług oraz procedurę i zasady dokonywania ich zmian (art. 3 i 8);

2) obowiązek sporządzenia i przekazania uzasadnienia decyzji oraz zapewnienie możliwości wyjaśnienia powodów jej wydania w przypadku ograniczenia, zawieszenia oraz zakończenia korzystania z usług pośrednictwa internetowego (art. 4);

3) obowiązek podania warunków dotyczących pozycjonowania w wyszukiwarkach internetowych (główne parametry determinujące pozycjonowanie oraz powody, dla których znaczenie nadano tym głównym – a nie innym – parametrom) – art. 5;

4) w przypadku, gdy towary i usługi dodatkowe¹²  są oferowane konsumentom w ramach usług pośrednictwa internetowego przez dostawcę usług pośrednictwa internetowego, obowiązek zamieszczenia w warunkach korzystania z usług opis rodzaju oferowanych towarów i usług dodatkowych oraz opis tego, czy i na jakich warunkach użytkownik biznesowy może również oferować własne towary i usługi dodatkowe w ramach usług pośrednictwa internetowego (art. 6);

5) w przypadku oferowania konsumentom towarów lub usług przez samych dostawców usług pośrednictwa internetowego lub przez użytkowników biznesowych, których dostawcy ci kontrolują, obowiązek zamieszczenia w warunkach korzystania z usług opisu wszelkich przypadków zróżnicowanego traktowania (art. 7). Opis ten powinien odnosić się do głównych powodów ekonomicznych, handlowych lub prawnych takiego zróżnicowanego traktowania;

6) obowiązek dokonania odpowiedniego opisu technicznego i umownego dostępu przedsiębiorców do wszelkich danych osobowych lub innych danych, które przedsiębiorcy lub konsumenci dostarczają na potrzeby korzystania z usług pośrednictwa internetowego lub które są generowane w wyniku świadczenia tych usług (art. 9);

7) obowiązek wprowadzenia wewnętrznego systemu rozwiązywania sporów pomiędzy platformami pośrednictwa internetowego a przedsiębiorcami, w tym wyznaczenie niezależnych mediatorów (art. 11 i 12).

Z wprowadzeniem powyższych obowiązków wiąże się konieczność dokonania przez pośredników internetowych określonych zmian organizacyjnych ich funkcjonowania. „Zewnętrznym” ich przejawem jest zmiana treści regulaminów świadczenia usług użytkownikom biznesowym.

 

4. Sankcje za naruszenie przepisów rozporządzenia o usługach pośrednictwa internetowego

W przypadku niezgodności warunków korzystania z usług pośrednictwa internetowego z przepisami rozporządzenia 2019/1150 uznaje się je za nieważne, ze skutkiem erga omnes i ex tunc (art. 3 ust. 3). Zasada ta powinna jednak dotyczyć wyłącznie poszczególnych postanowień warunków korzystania z usług, które są niezgodne z przepisami. Pozostałe postanowienia powinny pozostać w mocy i być możliwe do wyegzekwowania w zakresie, w jakim mogą zostać oddzielone od postanowień niezgodnych z przepisami¹³ .

Taka sama sankcja jest przewidziana w przypadku wprowadzania zmian w warunkach korzystania z usług wprowadzona przez dostawcę usług pośrednictwa internetowego w sposób sprzeczny z art. 3 ust. 2. Roszczenia o zaprzestanie i zakazanie naruszeń przepisów rozporządzenia 2019/1150 rozpatrywane są przez właściwe sądy powszechne. Uprawnienia do ich wnoszenia przyznano także organizacjom przedsiębiorców (art. 14 ust. 1).

 

Nowelizacja dyrektywy AUM – nowe obowiązki dostawców internetowych platform udostępniania wideo

W dniu 19.9.2020 r. minął termin implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1808 z 14.11.2018 r. zmieniającej dyrektywę 2010/13/UE w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) ze względu na zmianę sytuacji na rynku¹⁴ .

Jednym z głównych celów uchwalenia nowelizacji dyrektywy AUM było dostosowanie dotychczasowych przepisów o audiowizualnych usługach medialnych do postępującej konwergencji usług telewizyjnych i internetowych. W związku z tym, zakresem obowiązywania dyrektywy AUM¹⁵  postanowiono objąć również usługi internetowych platform udostępniania wideo przez użytkowników (video sharing platform). W dotychczasowym stanie prawnym, nie były one przedmiotem szczególnych regulacji, stosowały się do nich jedynie ogólne przepisy o świadczeniu usług drogą elektroniczną¹⁶ . Potrzeba objęcia tych usług reżimem dyrektywy AUM wynika ze znaczącego wzrostu ich znaczenia jako medium wymiany informacji, a co za tym idzie, ich wpływu na kształtowanie opinii innych użytkowników. Istnieje więc konieczność, podobnie jak w przypadku „tradycyjnych” usług audiowizualnych, nałożenia na dostawców tych usług określonych obowiązków dotyczących ochrony użytkowników, w tym małoletnich, przed dostępem do niepożądanych treści. Jest to tym istotniejsze, że dostawcy platform wideo konkurują o tych samych odbiorców i o te same przychody, co dostawcy audiowizualnych usług medialnych¹⁷ . Ratio legis wprowadzonej w tym zakresie w 2018 r. zmiany jest więc zbliżone do celu, który przyświecał prawodawcy europejskiemu przy wcześniejszej nowelizacji dyrektywy AUM, w ramach której rozszerzono jej stosowanie na audiowizualne „usługi na żądanie” (on demand)¹⁸ .

 

1. Pojęcie funkcjonowania platformy udostępniania audycji i wideo stworzonych przez użytkowników

Zgodnie z definicją zawartą w dodanym nowelizacją dyrektywy AUM przepisie art. 1 ust. 1aa), usługa platformy udostępniania wideo „oznacza usługę w rozumieniu art. 56 i 57 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, gdy podstawowym celem usługi lub jej dającej się oddzielić części lub zasadniczą funkcją usługi jest dostarczanie ogółowi odbiorców w celach informacyjnych, rozrywkowych lub edukacyjnych – poprzez sieci łączności elektronicznej w rozumieniu art. 2 lit. a) dyrektywy 2002/21/WE – audycji, wideo stworzonych przez użytkownika lub obu tych rodzajów treści, za które dostawca platformy udostępniania wideo nie ponosi odpowiedzialności redakcyjnej, ale o sposobie zestawienia których dostawca ten decyduje, w tym automatycznie lub za pomocą algorytmów, w szczególności poprzez eksponowanie, flagowanie i sekwencjonowanie”.

W uproszczeniu, przepisy znowelizowanej dyrektywy AUM stosują się do platform internetowych, poprzez które udostępniane są przez użytkowników audycje lub materiały wideo w celach informacyjnych, edukacyjnych i rozrywkowych (user-generated content). Chodzi przy tym o te platformy (serwisy społecznościowe), których zasadniczą funkcją jest dostarczanie tego rodzaju treści. Przykładem platform tego rodzaju są serwisy takie jak: YouTube, Vimeo, TikTok, DailyMotion, Twitch. W tym kontekście powstaje pytanie o kwalifikację serwisów społecznościowych, których głównym celem nie jest udostępnianie treści audiowizualnych, choć tego rodzaju materiały są na nich rozpowszechniane. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w motywie 6 nowelizacji dyrektywy AUM, wyłączenie obejmuje m.in. prowadzone w ramach „działalności niedochodowej” prywatne strony internetowe (np. blog bez zamieszczanych na nim reklamach) i strony internetowe niekomercyjnych grup zainteresowań. Dyrektywą AUM nie są również objęte „krótkie formy wideo wbudowane w materiał redakcyjny elektronicznych wersji gazet i czasopism oraz animowane obrazy (takie jak gify)”¹⁹ . Warto również podkreślić, że: „Jeżeli dająca się oddzielić część danej usługi stanowi usługę platformy udostępniania wideo do celów dyrektywy 2010/13/UE, tylko ta część powinna być objęta przepisami tej dyrektywy i tylko w odniesieniu do audycji oraz do wideo stworzonych przez użytkownika”.

W powyższym kontekście, kluczowe znaczenie odgrywa również Komunikat Komisji Europejskiej z 7.7.2020 r. pt. „Wytyczne w sprawie stosowania w praktyce kryterium zasadniczej funkcji w odniesieniu do definicji »usługi platformy udostępniania wideo« zgodnie z dyrektywą o audiowizualnych usługach medialnych”²⁰ . Zgodnie z tym dokumentem, przy ocenie, czy dana usługa platforma udostępniania wideo jest objęta dyrektywą AUM należy dokonać analizy:

1) związku między treściami audiowizualnymi a głównym rodzajem lub głównymi rodzajami działalności gospodarczej tej usługi;

2) ilościowego i jakościowego znaczenia treści audiowizualnych dla działalności usługi;

3) okoliczności spieniężenia treści audiowizualnych lub generowania przychodów za ich pomocą oraz

4) dostępności narzędzi mających na celu zwiększenie widoczności lub atrakcyjności treści audiowizualnych.

 

2. Istota funkcjonowania platformy udostępniania wideo i odpowiedzialność redakcyjna

Istotą funkcjonowania platform wideo jest udostępnianie materiałów przez użytkowników. Dostawca usługi nie ma więc wpływu na udostępniane treści. Przesądza to o jego braku odpowiedzialności za te materiały, a do ich działalności znajdują zastosowanie przepisy art. 12–14 dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 8.6.2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym)²¹  i określone w nich wyłączenia odpowiedzialności za cudze treści. To samo dotyczy art. 15 tej dyrektywy, który zakazuje nakładania na tych dostawców ogólnego obowiązku monitorowania cudzych informacji i aktywnego poszukiwania faktów lub okoliczności wskazujących na bezprawną działalność²² .

Z drugiej strony, podkreślić należy, że brak odpowiedzialności redakcyjnej dostawców usługi platform video za cudze treści nie oznacza wyłączenia ich odpowiedzialności w zakresie, w jakim wpływają na sposób zestawiania tych treści, w tym również środkami automatycznymi lub przy pomocy algorytmów. Dotyczy to wykonania obowiązków dotyczących ochrony przed niepożądanymi treściami, określonych bezpośrednio w nowelizacji dyrektywy AUM, w tych ich usuwania w ramach kontroli ex post.

 

3. Obowiązki dostawców platform udostępniania wideo w zakresie ochrony przed dostępem do niepożądanych treści

Podstawowym celem nowelizacji dyrektywy AUM w zakresie internetowych platform udostępniania wideo jest wzmocnienie ochrony użytkowników, w szczególności małoletnich, przed niektórymi formami nielegalnych i szkodliwych treści audiowizualnych dostępnych online. W konsekwencji, głównym rodzajem obowiązków nałożonych na dostawców platform jest ochrona odbiorców przed dostępem do niepożądanych treści. Mogą być one zawarte w trojakiego rodzaju przekazach: audycjach, wideo stworzonym przez użytkownika oraz handlowych przekazach audiowizualnych zamieszczanych na platformach.

W związku z powyższym wyróżnić należy trzy podgrupy obowiązków. Po pierwsze, obowiązki dotyczące ochrony małoletnich (art. 28b ust. 1a dyrektywy AUM). Przykładem jest obowiązek zapewnienia systemów kontroli rodzicielskiej w odniesieniu do treści, które mogą zaszkodzić fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich (art. 28b ust. 3 pkt h dyrektywy AUM). Po drugie, obowiązki dotyczące ochrony wszystkich użytkowników przed treściami zawierającymi nawoływanie do przemocy lub nienawiści oraz treściami, których rozpowszechnianie jest czynem będącym przestępstwem na mocy prawa unijnego, tj. publicznym nawoływaniem do popełnienia przestępstwa terrorystycznego, przestępstwem związanym z pornografią dziecięcą oraz przestępstwem na tle rasistowskim i ksenofobicznym (art. 28b ust. 1 pkt b i c dyrektywy AUM). Po trzecie, obowiązki dotyczące handlowych przekazów audiowizualnych. Chodzi tu w szczególności o kontrolę zgodności z wymogami zawartymi w art. 9 ust. 1 dyrektywy AUM, np. zakazem wykorzystywania technik podprogowych, czy reklamowania produktów sensytywnych (wyroby tytoniowe). W zależności od tego, czy dostawca sam zamieszcza te przekazy, czy też są też one „umieszczane, sprzedawane lub promowane” przez samego użytkownika, różny jest zakres obowiązku jego działania. W drugiej z wymienionych sytuacji, z uwagi na ograniczoną możliwość kontroli przekazów, dostawca jest zobowiązany wyłącznie do określenia w regulaminie zasad zamieszczania, w tym oznaczania, przekazów handlowych oraz zobowiązania użytkownika do umieszczania przekazów handlowych zgodnych z przepisami prawa, a także odpowiedniego ich ozna­czania.

Zgodnie z tym, co zostało już podkreślone wcześniej, realizacja powyższych obowiązków dostawcy platformy wideo nie może prowadzić do (uprzedniej) kontroli ex ante ani do filtrowania treści przy ich zamieszczaniu na platformie. Byłoby to bowiem niezgodne z zakazem z art. 15 dyrektywy 2000/31. Odpowiedniość zastosowanych przez dostawcę środków ochrony ustala się uwzględniając charakter danej treści, szkodę, jaką może ona wyrządzić, cechy kategorii osób podlegających ochronie, jak również zagrożone prawa i uzasadnione interesy, w tym prawa i interesy dostawców platform udostępniania wideo oraz użytkowników, którzy stworzyli lub umieścili treści na takich platformach, a także ogólny interes publiczny. Państwa członkowskie zapewniają, aby wszyscy dostawcy platformy udostępniania wideo w swojej jurysdykcji stosowali tego rodzaju środki. Środki te muszą być przy tym wykonalne i proporcjonalne uwzględniając wielkość usługi platformy udostępniania wideo oraz charakter świadczonej usługi (art. 28b ust. 3 dyrektywy AUM).

Przy poszanowaniu powyższych zasad, poszczególne państwa członkowskie mogą jednak objąć dostawców platformy udostępniania wideo środkami bardziej szczegółowymi lub surowszymi niż środki, określone w znowelizowanej dyrektywie AUM (art. 28b ust. 6).

 

4. Status implementacji nowelizacji dyrektywy AUM

W chwili oddawania niniejszego artykułu do druku, trwały jeszcze prace nad wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego nowelizacji dyrektywy AUM.

W dniu 22.1.2020 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przedstawiła zestawienie odpowiedzi udzielonych przez podmioty uczestniczące w konsultacjach publicznych, których celem było właściwe rozpoznanie potrzeb i interesów poszczególnych środowisk oraz przeanalizowanie, z różnych perspektyw, obszarów tematycznych objętych nowelizacją dyrektywy AUM²³ .

W dniu 7.9.2020 r. Rada Ministrów opublikowała informację o projekcie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o kinematografii²⁴ .

Zgodnie z projektem, przepisy nowelizacji dyrektywy AUM dotyczące usług platform udostępniania wideo mają zostać wprowadzone do polskiego porządku prawnego w rozdziale 6b RTVU.

 

5. Definicja platformy udostępniania wideo

Definicja „platformy udostępniania wideo” zawarta jest w projektowanym art. 4 pkt 22a RTVU. Wyróżniają ją cztery elementy, które powinny być spełnione łącznie. Po pierwsze, jest to usługa świadczona drogą elektroniczną w ramach prowadzonej w tym zakresie działalności gospodarczej. Po drugie, jest to usługa polegająca na dostarczaniu w celach informacyjnych, rozrywkowych lub edukacyjnych ogółowi odbiorców audycji, wideo stworzonych przez użytkowników lub innych przekazów, z zastrzeżeniem, że z zakresu stosowania ustawy wyłączone są media społecznościowe (platformy udostępniania), jeżeli nie składają się w przeważającej części z treści audiowizualnych lub ich zasadnicza funkcjonalność nie polega na dostarczaniu takich treści (projektowany art. 2 ust. 2 pkt 6a RTVU). Po trzecie, jest to usługa dostarczana przez sieci telekomunikacyjne. Po czwarte, jest to usługa, za którą jej dostawca nie ponosi odpowiedzialności, ale o której zestawieniu decyduje.

 

6. Obowiązek informacyjny

W projektowanym art. 47n ust. 1 RTVU ustanowiono obowiązek podawania przez dostawców platform udostępniania wideo podstawowych informacji dotyczących ich działalności. Informacje takie jak nazwa dostawcy, jego siedziba, czy dane kontaktowe mają umożliwić użytkownikom platform korzystanie z uprawnień wynikających z ustawy (np. w zakresie składania skarg).

Dostawca platformy udostępniania wideo jest obowiązany również do wskazania KRRiTV jako organu właściwego w sprawach platform udostępniania wideo (projektowany art. 47n ust. 2 RTVU). Ujednolicenie sposobu udostępniania tych informacji może nastąpić w drodze rozporządzenia wydanego przez KRRiTV. W uzasadnieniu projektu wskazuje się również na samoregulację dostawców platform podlegających polskiej jurysdykcji jako alternatywnego mechanizmu ujednolicenia sposobu podawania informacji.

 

7. Obowiązek zgłoszenia do wykazu Przewodniczącego KRRiTV

Zgodnie z projektowanym art. 47o ust. 1 RTVU, świadczenie usługi platformy udostępniania wideo wymaga jej uprzedniego zgłoszenia o wpis do wykazu prowadzonego przez KRRiT w systemie teleinformatycznym nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem jej dostarczania. Brak dokonania zgłoszenia nie skutkuje zakazem prowadzenia działalności w tym zakresie, a jedynie możliwością nałożenia kary finansowej przez KRRiT na podstawie art. 53e ustawy. Jednocześnie dostawca platformy udostępniania wideo zobowiązany będzie do każdorazowego zgłaszania zmiany stanu faktycznego i prawnego objętego wpisem do wykazu (projektowany art. 47 ust. 2 RTVU). Wzór zgłoszenia, które dokonywane będzie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, a także wzór samego wykazu, który powinien być dostępny dla dostawców platform i ich użytkowników w systemie teleinformatycznym, mają zostać określone w rozporządzeniu KRRiT (projektowany art. 47o ust. 3 RTVU).

 

8. Obowiązki dostawców w zakresie ochrony przed szkodliwymi treściami

W ślad za znowelizowanym art. 28 dyrektywy AUM, dostawcy platformy udostępniania wideo zostali zobowiązani do podjęcia działań mających na celu ochronę odbiorców przed szkodliwymi treściami.

Projektowany art. 47p RTVU zakazuje w szczególności umieszczania treści „zawierających nawoływanie do przemocy lub nienawiści wobec grupy osób ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną” (pkt 2) oraz „zawierających treści mogące ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym, treści pornograficzne z udziałem małoletniego, treści nawołujące do znieważania grupy ludności albo poszczególnej osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości” (pkt 3). Projektowany art. 47p pkt 1 RTVU zawiera z kolei zakaz umieszczania treści „zagrażających fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich, w szczególności zawierających treści pornograficzne lub w sposób nieuzasadniony eksponujących przemoc, bez stosowania zabezpieczeń technicznych, o których mowa w art. 47 ust. 2”.

Dostawca platformy udostępniania wideo jest zobowiązany do zapewniania zabezpieczeń technicznych, których celem jest ochrona małoletnich przed szkodliwymi treściami (projektowany art. 47p ust. 2 pkt 1). Dostawca zobowiązany jest również do „umożliwienia użytkownikom platformy udostępniania wideo stosowania zabezpieczeń technicznych wobec umieszczanych przez nich audycji, wideo utworzonych przez użytkowników lub innych przekazów” (projektowany art. 47p ust. 2 pkt 2).

Poza opisanymi wyżej obowiązkami dotyczącymi ochrony odbiorców przed szkodliwymi treściami, w projekcie nowelizacji RTVU, na dostawców platform nałożono także obowiązki w zakresie przekazów handlowych. Projektowany art. 47r ust. 1 RTVU zobowiązuje do stosowania niektórych regulacji dotyczących przekazów handlowych, do których stosowania zobowiązani są dostawcy usług medialnych, w szczególności odpowiedniego stosowania przepisów art. 16 ust. 1, art. 16b ust. 1–3, art. 16c pkt 1 oraz art. 17b. KRiTV może przy tym w drodze rozporządzenia określić warunki nadawania, w tym wyodrębniania, oznaczania i umieszczania, reklam i telesprzedaży w audycjach, wideo stworzonych przez użytkowników oraz innych przekazach umieszczanych na platformie udostępniania wideo „kierując się ochroną interesu odbiorców i samodzielności dostawców platform udostępniania wideo oraz uwzględniając rozwój technik reklamowych i specyfikę działalności dostawców platform udostępniania”.

 

9. Dodatkowa treść regulaminu świadczenia usług przez dostawcę platformy wideo

Usługa udostępnienia platformy wideo jest usługą świadczoną drogą elektroniczną. Dostawca platformy wideo jest więc zobowiązany do realizacji zobowiązań określonych w ŚwiadUsłElektU. Zaliczyć do nich należy obowiązek sporządzenia regulaminu (art. 8 ŚwiadUsłElektU). W projekcie nowelizacji RTVU rozbudowano elementy treściowe regulaminu. Zgodnie z projektowanym art. 47s ust. 1, dostawca platformy udostępniania wideo w regulaminie świadczenia usług drogą elektroniczną ma m.in. obowiązek określenia zasad kwalifikowania i oznaczania audycji, wideo stworzonych przez użytkowników i innych przekazów zagrażających fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich (pkt 1), a także umieszczania przekazów handlowych w audycjach, wideo stworzonych przez użytkowników oraz innych przekazach umieszczanych na platformie udostępniania wideo przez użytkowników (pkt 3). Powinien również ustalić zasady i tryb zgłaszania, że treści umieszczone na platformie udostępniania wideo są sprzeczne z art. 47p oraz tryb rozpoznawania zgłoszeń, w tym terminy i sposób udzielania odpowiedzi na zgłoszenia dokonane przez użytkowników (pkt 4), jak również kryteria dokonywania oceny zgodności audycji, wideo stworzonych przez użytkowników oraz innych przekazów z art. 47p (pkt 5). W czasie obowiązywania rozporządzenia KRRiTV, wskazanego w art. 47p ust. 3 lub art. 47r ust. 2, dostawca platformy udostępniania wideo w regulaminie ma także obowiązek informowania o jego stosowaniu przez użytkowników platformy udostępniania wideo.

 

10. Obowiązki w zakresie usuwania szkodliwych treści

W projekcie RTVU zawarto rozbudowane, w stosunku do nowelizacji dyrektywy AUM, postanowienia dotyczące usuwania szkodliwych treści. Zasadą jest, że dostawca platformy udostępniania wideo nie ponosi odpowiedzialności za treści umieszczone na dostarczanej przez niego platformie udostępniania wideo przez jej użytkowników (projektowany art. 47l RTVU). Obowiązki nakładane na dostawców platform udostępniania wideo nie mogą bowiem prowadzić do kontroli ex ante, ani na filtrowaniu treści przy ich zamieszczaniu przez użytkowników. Z drugiej strony, ustawa nakłada na niego jedynie obowiązki mające na celu wyeliminowanie treści zabronionych, bądź ich udostępnianie w sposób zgodny z prawem w ramach kontroli ex post.

Zgodnie z projektowanym art. 47t ust. 11 RTVU, dostawca platformy udostępniania wideo zapewni użytkownikom platformy udostępniania wideo „przejrzyste i przyjazne mechanizmy umożliwiające zgłaszanie, iż treści umieszczone na platformie udostępniania wideo są sprzeczne z wymogami z art. 47p”. Po otrzymaniu zgłoszenia, dostawca platformy udostępniania wideo powinien w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, udzielić użytkownikom odpowiedzi. Jeżeli treści umieszczane przez użytkownika będą naruszały przepisy prawa, dostawca platformy będzie upoważniony do wezwania użytkownika do usunięcia naruszeń (art. 47t ust. 1). W razie braku doprowadzenia treści do stanu zgodnego z prawem (przez ich stosowne oznaczenie lub usunięcie, w zależności od rodzaju naruszenia), dostawca platformy będzie miał prawo do zablokowania dostępu do tych treści innym użytkownikom (art. 47t ust. 1). Po zablokowaniu treści, nie będzie ona dostępna dla ogółu odbiorców treści prezentowanych na platformie. Ponadto w przypadku rażących naruszeń dokonywanych przez danego użytkownika, dostawca platformy będzie miał możliwość czasowego uniemożliwienia dodawania nowych treści (art. 47u ust. 2).

Działania dostawcy platform podlegają kontroli KRRiT, w szczególności użytkownik, którego treści zostały zablokowane, będzie mógł złożyć skargę do KRRiT (art. 47u ust. 4). W projektowanym art. 47w przewidziano również możliwość polubownego rozstrzygania sporów w drodze postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenc­kich, gdzie podmiotem uprawnionym do prowadzenia takich postępowań byłby Przewodniczący KRRiT.

W uzupełnieniu powyższych uwag należy również podkreślić, że w sytuacji, w której dostawca platformy dokona zablokowania treści niezgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy oraz regulaminu, możliwe będzie – na zasadach ogólnych – sądowe dochodzenie roszczeń wynikających z niewłaściwego wykonania umowy przez dostawcę platformy.

 

Projekt Prawa komunikacji elektronicznej i nowe obowiązki dostawców usług interpersonalnych

W dniu 29.7.2020 r. Ministerstwo Cyfryzacji ogłosiło projekt ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej²⁵ . Regulacja ta stanowi implementację dyrektywy o Europejskim kodeksie łączności elektronicznej²⁶ , która zastąpić ma dotychczasowe Prawo telekomunikacyjne²⁷ . Nowe przepisy mają obowiązywać od 21.12.2020 r.

Przepisy Prawa komunikacji elektronicznej stosować się mają do tych dostawców usług internetowych, którzy do tej pory nie byli objęci reżimem PrTelekom. Rodzi to istotne konsekwencje dla działalności tych podmiotów, które zostaną opisane poniżej.

 

1. Usługa interpersonalna jako rodzaj usługi komunikacji elektronicznej

W dotychczasowym stanie prawnym, warunkiem stosowania przepisów PrTelekom było świadczenie usług telekomunikacyjnych rozumianych jako usługi polegające „głównie na przekazywaniu sygnałów w sieci telekomunikacyjnej”. Z tych przyczyn, przepisy te generalnie nie znajdowały zastosowania do dostawców  usług poczty elektronicznej oraz komunikatorów internetowych.

Na gruncie Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej i wzorowanego na nim projektu Prawa komunikacji elektronicznej, kluczowe znaczenie ma pojęcie „usługi komunikacji elektronicznej”. Inaczej niż w przypadku usługi telekomunikacyjnej w PrTelekom, obejmuje ono swoim zakresem nie tylko usługi polegające na przesyle sygnałów telekomunikacyjnych. W art. 2 pkt 77 projektu PrKomEl wyróżniono bowiem kategorię tzw. usług interpersonalnych, definiując je jako „usługi umożliwiające bezpośrednią interpersonalną i interaktywną wymianę informacji za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej między skończoną liczbą osób, gdzie osoby inicjujące połączenie lub uczestniczące w nim decydują o jego odbiorcy lub odbiorcach, z wyłączeniem usług, w których interpersonalna i interaktywna komunikacja stanowi wyłącznie funkcję podrzędną względem innej usługi podstawowej”. Cechą wyróżniającą ten rodzaj usług jest to, że umożliwiają one interaktywną komunikację pomiędzy użytkownikami, chociaż ich dostawcy nie wykonują samodzielnie „przekazu sygnałów”. Powodem, dla których prawodawca europejski postanowił objąć te usługi reżimem przepisów o komunikacji elektronicznej, jest to, że są one usługami równoważnymi (substytucyjnymi) w stosunku do tradycyjnych usług telekomunikacyjnych takich jak SMS i MMS.

Zgodnie z definicją usługi komunikacji elektronicznej powinna ona umożliwiać odbiorcy informacji odpowiedź (element interaktywności). Usługi, które nie spełniają powyższych wymogów, takie jak linearne usługi medialne, wideo na żądanie, strony internetowe, sieci internetowe, serwisy społecznościowe, blogi lub wymiana informacji między urządzeniami (M2M), nie powinny być uznawane za usługi łączności interpersonalnej. Za tego rodzaju usługi nie powinny być również uznane narzędzia (usługi) do komunikacji interpersonalnej i interaktywnej, które stanowią wyłącznie „nieznaczny dodatek” do innej usługi oraz z obiektywnych przyczyn technicznych nie mogą być użytkowane bez tej usługi głównej. W dyrektywie 2018/1972 wskazano w związku z tym przykład kanału komunikacyjnego w grach internetowych²⁸ .

W świetle powyższych uwag, za podmioty świadczące usługi interpersonalne w rozumieniu przepisów projektu PrKomEl należy uznać dostawców usług: poczty elektronicznej (emails), komunikatorów internetowych (instant messenger) oraz czatów grupowych (group chats). Oznacza to, że przepisy PrKomEl stosować się będą m.in. do takich usług jak: Facebook Messenger, WhatsApp, Skype, FaceTime, Signal, Telegram, Gmail, poczta.onet.pl, poczta.wp.pl, poczta.interia.pl, poczta.gazeta.pl, poczta.o2.pl oraz onet.konto.

 

2. Obowiązki dostawców usług interpersonalnych

Dostawcy usług interpersonalnych są tzw. przedsiębiorcami komunikacji elektronicznej (art. 2 pkt 41 projektu PrKomEl). Na podmioty te nałożono szereg obowiązków. Należą do nich m.in.: obowiązki informacyjne i sprawozdawcze (art. 19 i n. projektu PrKomEl), regulacyjne (art. 148 i n. projektu PrKomEl) oraz obowiązki dotyczące praw użytkowników końcowych (art. 251 i n. projektu PrKomEl).

Za szczególne istotne uznać należy przepisy dotyczące tajemnicy komunikacji elektronicznej. Zgodnie z art. 349 ust. 1 projektu PrKomEl, dostawcy usługi interpersonalnej objęci zostali bowiem obowiązkiem jej zachowania. W konsekwencji, z wyjątkiem przypadków określonych ustawą, ujawnianie lub przetwarzanie treści albo danych objętych tajemnicą komunikacji elektronicznej naruszać będzie obowiązek zachowania tajemnicy komunikacji elektronicznej (art. 348 ust. 3 projektu PrKomEl). Istotą powyższego zakazu jest objęcie nim wszystkich danych łączności elektronicznej, rozumianych jako treści przekazywanych lub wymienianych komunikatów, a także informacje (dane) „wygenerowane” w związku z tymi przekazami (metadata). Co więcej, zakaz ten dotyczy zarówno działań podejmowanych bezpośrednio przez człowieka, jak i automatycznych procesów wykonywanych przez maszyny.

Wejście w życie powyższych zakazów będzie miało istotne znaczenie dla tych dostawców usług interpersonalnych, którzy swój model przychodowy opierają na reklamie i w związku z tym wykorzystują dane pozyskane w związku ze świadczeniem tych usług. Przykładem jest skanowanie poczty elektronicznej w celu wyświetlania spersonalizowanych lub ukierunkowanych reklam. Po wejściu w życie przepisów PrKomEl takie działanie będzie zakazane, o ile dostawca usługi nie uzyska uprzedniej zgody zainteresowanych użytkowników.

W art. 353 projektu PrKomEl uregulowano również sposób korzystania z danych transmisyjnych. Dane te obejmują m.in. informacje o czasie wysłania wiadomości e-mail, nadawcy i odbiorcy tych wiadomości etc. Zasadą jest, że dane te muszą zostać usunięte lub uczynione anonimowymi, chyba że jest to konieczne do celów rozliczeniowych (i to tylko na okres, w którym rozliczenie może być kwestionowane). Wyjątkowo, dostawca usług łączności elektronicznej może przetwarzać dane transmisyjne „w zakresie i przez czas niezbędny dla celów marketingu usług komunikacji elektronicznej lub świadczenia usług o wartości wzbogaconej, jeżeli użytkownik wyraził na to zgodę” (art. 353 ust. 4 projektu PrKomEl).

Podobna regulacja przyjęta została w przypadku danych o lokalizacji, „wygenerowanych” w innym kontekście niż w związku z dostarczaniem usług łączności elektronicznej. Przykładem są informacje na temat lokalizacji geograficznej użytkowników komunikatorów internetowych. Informacje takie nie tylko wskazują na to, gdzie się użytkownicy znajdują, ale przede wszystkim tworzą obraz tego, w jaki sposób spędzają oni swój wolny czas. Tworzy to możliwość budowania i wykorzystywania profili potencjalnych klientów. Zgodnie z projektem PrKomEl, działalność taka będzie możliwa tylko za zgodą użytkownika (art. 354 ust. 1 pkt 1 projektu PrKomEl), i to tylko w okresie i zakresie niezbędnym do świadczenia usługi tworzącej wartość dodaną (art. 354 ust. 4 projektu PrKomEl)²⁹ .

Brak uzyskania wyżej wymienionych zgód użytkowników może skutkować nałożeniem kary pieniężnej przez Prezesa UKE (art. 409 pkt 66 i n. projektu PrKomEl). Nałożenie tej kary będzie niezależne od ewentualnej kary pieniężnej za naruszenie ochrony danych osobowych, wymierzonej na podstawie przepisów RODO przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO).

 

Podsumowanie

W 2020 r. już weszły w życie lub trwają prace legislacyjne dotyczące trzech istotnych aktów prawnych, określających obowiązki dostawców usług internetowych.

Po pierwsze, rozporządzenie 2019/1150, które zaczęło obowiązywać w dniu 12.7.2020 r. Określa ono zasady funkcjonowania platform i wyszukiwarek internetowych, stanowiąc pierwszy akt tego rodzaju w prawie Unii Europejskiej.

Po drugie, nowelizacja RTVU, stanowiąca implementację do prawa polskiego nowelizacji dyrektywy AUM. Z punktu widzenia rynku usług internetowych, kluczowe jest rozszerzenie stosowania przepisów RTVU na „usługi platform udostępniania wideo”. Na świadczące je podmioty nałożono szereg dodatkowych obowiązków, m.in. w zakresie ochrony użytkowników przed szkodliwymi treściami. Termin implementacji określony w nowelizacji dyrektywy AUM upłynął w dniu 19.9.2020 r.

Po trzecie, projekt ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej, stanowiący implementację dyrektywy o Europejskim kodeksie łączności elektronicznej. Ma on zastąpić dotychczasowe PrTelekom. Z punktu widzenia dostawców usług internetowych najważniejsze jest rozszerzenie stosowania przepisów o łączności elektronicznej na dostawców usług interpersonalnych, takich jak usługa poczty elektronicznej, komunikatorów internetowych oraz czatów grupowych. Nowe przepisy mają obowiązywać od 21.12.2020 r.

 

Abstract:

New duties of online service providers in Polish and EU laws

A number of legal regulations of key importance for the provision of online services have already come into force or will become effective in 2020. Their adoption was aimed at two major goals. First, to embrace those services with a legal regime typical of „traditional” audio-visual and telecommunication services. An example is the „video platform sharing service” and „interpersonal service” regulated in the draft amendments to the Broadcasting Act and the new Electronic Communication Law. Secondly, a special role played by providers of various online platforms started to be seen as entities providing not only „own” online services, but first of all facilitating the conduct of online business activities by other entities. This is connected with the threats to abuse this position. Those risks are to be prevented or minimised by the provisions of the EU regulation on online intermediation services. The article analyses new duties of online service providers specified in the above mentioned legal acts.

 

Autor: Xawery Konarski

Artykuł pochodzi z dodatku do Monitora Prawniczego Prawo nowych technologii – dane osobowe i prywatność, cyberbezpieczeństwo, handel elektroniczny, innowacje, internet i media, prawo IT pod red. Xawerego Konarskiego (MOP 2020, Nr 20)

 

 

 

---

 

 1   Projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o kinematografii, dostępny na: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12337952/katalog/12716719#12716719; dalej jako: projekt nowelizacji RTVU.

 2   T. jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 805 ze zm.; dalej jako: RTVU.

 3   Projekt ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej, dostępny na: https://legislacja.gov.pl/projekt/12336501; dalej jako: projekt PrKomEl.

 4   Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 z 20.6.2019 r. w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego, Dz.Urz. L Nr 186 z 11.7.2019 r., s. 57; dalej jako: rozporządzenie o usługach pośrednictwa internetowego lub rozporządzenie 2019/1150.

 5   Zob. motyw 7 rozporządzenia 2019/1150. Na temat celów uchwalenia rozporządzenia 2019/1150 – zob. również szerzej M. Woźniak, Antykonkurencyjne praktyki w relacjach między przedsiębiorcami: uwagi na tle nowego rozporządzenia P2B, „Zeszyt Naukowy Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie” Nr 52/2019, s. 1–10.

 6   Zgodnie z motywem 11 rozporządzenia 2019/1150, nie powinno mieć przy tym znaczenia, czy te transakcje między użytkownikami biznesowymi a konsumentami wiążą się z płatnościami pieniężnymi, ani czy są zawierane częściowo poza Internetem.

 7   Zgodnie z definicją legalną „użytkownik biznesowy” oznacza każdą osobę prywatną działającą w celach handlowych lub zawodowych lub każdą osobę prawną, która poprzez usługi pośrednictwa internetowego oferuje konsumentom towary lub usługi w celach związanych z jej działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub zawodową.

 8   Dyrektywa (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z 9.9.2015 r. ustanawiająca procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego, Dz.Urz. L Nr 241 z 17.9.2015 r., s. 1.

 9   Orzeczenie TS z 20.12.2017 r. w sprawie Asociación Profesional Elite Taxi przeciwko Uber Systems Spain SL, C-434/15, ECLI:EU:C:2017:981, Legalis.

 10   Argumentacja za objęciem usług „gospodarki na żądanie” przepisami rozporządzenia 2019/1150 przedstawiona została przez W. Dziomdziorę, Platformy internetowe, dodatek do MoP Nr 21/2019, s. 26–30.

 11   Zob. motyw 11 rozporządzenia 2019/1150.

 12   Towary i usługi dodatkowe odnoszą się do produktów, których funkcjonowanie zwykle zależy od towarów lub usług podstawowych i które są bezpośrednio związane z towarami lub usługami podstawowymi. Przykłady usług dodatkowych obejmują usługi naprawy określonych towarów lub produkty finansowe, takie jak ubezpieczenie z tytułu wypożyczania samochodów, które są oferowane jako uzupełnienie określonych towarów lub usług oferowanych przez użytkownika biznesowego.

 13   Zob. motyw 20 rozporządzenia 2019/1150.

 14   Dz.Urz. L Nr 303 z 28.11.2018 r., s. 69; dalej jako: nowelizacja dyrektywy AUM.

 15   Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z 10.3.2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych), Dz.Urz. L Nr 95 z 14.5.2010 r., s. 1 ze zm.; dalej jako: dyrektywa AUM.

 16   Ustawa z 18.7.2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, t. jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 344 ze zm.; dalej jako: ŚwiadUsłElektU.

 17   Zob. motyw 4 nowelizacji dyrektywy AUM.

 18   Nowelizacja dyrektywy AUM zawiera również przepisy regulujące inne – niż internetowe usługi udostępniania wideo – zagadnienia dotyczące funkcjonowania rynku usług medialnych, takie jak np. zasady promowania i wspierania twórczości europejskiej przez dostawców usług medialnych. Z uwagi na przedmiot niniejszego artykułu, którym jest analiza nowych przepisów dotyczących usług internetowych, nie są one jednak przedmiotem zawartych w nim rozważań.

 19   Zob. motyw 6 nowelizacji dyrektywy AUM.

 20   Dz.Urz. C Nr 223 z 7.7.2020 r., s. 3.

 21   Dz.Urz. L Nr 178 z 17.7.2000 r., s. 1; dalej jako: dyrektywa 2000/31.

 22   Zob. znowelizowany art. 28a ust. 5 dyrektywy AUM, w którym wyraźnie potwierdzono stosowanie się przepisów art. 3 i 12–15 dyrektywy 2000/31.

 23   Zob. http://www.krrit.gov.pl/regulacje-prawne/konsultacje-krrit/wyniki-konsultacji/news,2917,wyniki-konsultacji-w-sprawie-nowelizacji-dyrektywy-o-audiowizualnych-uslugach-medialnych.html.

 24   Zob. przyp. 2.

 25   Zob. przyp. 4.

 26   Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z 11.12.2018 r. ustanawiająca Europejski kodeks łączności elektronicznej, Dz.Urz. L Nr 321 z 17.12.2018 r., s. 36; dalej jako: dyrektywa 2018/1972.

 27   Ustawa z 16.7.2004 r. – Prawo telekomunikacyjne, t. jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2460 ze zm.; dalej jako: PrTelekom.

 28   Motyw 17 dyrektywy 2018/1972.

 29   Zgody, o których mowa w art. 336 ust. 4 oraz art. 337 ust. 4 projektu PrKomEl, powinny zostać udzielone zgodnie z wymogami określonymi w art. 4 pkt 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE, Dz.Urz. L Nr 119 z 4.5.2016 r., s. 1 i n. ze zm.